Teksa vijon ende procesi i konsultimit dhe debatit publik për një Kod të ri Penal, qeveria shqiptare ka propozuar ndryshime të pjesshme që prekin disa nene ekzistuese.
Ndër më kryesoret janë ato që lidhen me zjarrvëniet, ndërtimet pa leje dhe krimet seksuale ndaj të miturve. Sipas projektligjit të ri, kushdo që i vë zjarrin një pylli rrezikon të dënohet më rëndë se për vrasje, pasi dënimi mund të shkojë deri në 25 vjet burgim. Ky draft mban firmën e ish Ministrit Ulsi Manja i cili sot drejton komisionin e ligjeve.
Qeveria shqiptare ka propozuar një projektligj të gjerë për ndryshimet në Kodin Penal, që synon jo vetëm përafrimin me legjislacionin e Bashkimit Evropian, por edhe forcimin e mbrojtjes së territorit, pasurive kombëtare dhe sigurisë publike.
Ministria e Drejtësisë ka paraqitur projektin që përafron Kodin Penal me shtatë akte ligjore të BE-së, në fushat e luftës kundër pastrimit të parave, terrorizmit, trafikimit të qenieve njerëzore, abuzimit seksual të fëmijëve dhe krimit të organizuar.
Por përveç përafrimit me standardet evropiane, projektligji sjell një paketë të ashpër ndëshkimesh për ndërtimet pa leje, zënien e tokave, zjarrvëniet dhe parkimin e automjeteve në rresht të dytë.
🏗️ Ndërtimet pa leje: burg deri në 10 vjet
Sipas ndryshimeve në nenin 199/a të Kodit Penal, ndërtimi pa leje, në shkelje të rëndë të lejes apo në kushtet e një lejeje të shfuqizuar, dënohet aktualisht me burg deri në një vit.
Projektligji i ri e ashpërson ndjeshëm dënimin, duke parashikuar se:
- Ndërtimi i paligjshëm brenda zonave të mbrojtura, parqeve natyrore, objekteve të trashëgimisë kulturore, monumenteve të kulturës apo infrastrukturës kritike do të dënohet me 5 deri në 10 vjet burg.
- Funksionarët publikë që abuzojnë me detyrën e tyre në fushën e planifikimit, zhvillimit apo mbikëqyrjes së territorit, do të përballen me 3 deri në 7 vjet burg dhe heqjen e së drejtës për të ushtruar funksione publike deri në 5 vjet.
🌍 Zënia e tokës publike apo private: burg deri në 6 vjet
Në nenin 200, që tashmë do të titullohet “Zënia e pronës”, parashikohet:
- Zënia e tokës pa titull ligjor për qëllime përfitimi ekonomik dënohet me burg deri në 2 vjet.
- Nëse kryhet në mënyrë të përsëritur ose në bashkëpunim, dënimi do të jetë nga 6 muaj deri në 3 vjet burg.
- Në zona të mbrojtura, parqe natyrore apo objekte të trashëgimisë kulturore, dënimi do të jetë nga 1 deri në 5 vjet burg.
- Nëse kryhet nga zyrtarë publikë, dënimi arrin deri në 6 vjet burg dhe ndalim ushtrimi detyre deri në 5 vjet.
🔥 Zjarrvëniet: burg deri në 25 vjet dhe ndalim ndryshimi destinacioni për 30 vjet
Projektligji përfshin masa të forta ndaj zjarrvënësve dhe shkatërruesve të mjedisit:
- Shkatërrimi i pronës me zjarr dënohet deri në 10 vjet burg, por kur ndodh në kushte të rrezikshme (si mot i thatë ose afër zonave të banuara), dënimi shkon nga 3 deri në 8 vjet burg.
- Kur zjarri vendoset në zona të mbrojtura apo prek trashëgiminë kulturore, parashikohet burgim nga 4 deri në 10 vjet.
- Për djegien e pyjeve dhe mjediseve pyjore, dënimet arrijnë deri në 25 vjet burg, ndërsa nëse zjarri është vënë për të ndryshuar destinacionin e tokës, parashikohet 7 deri në 15 vjet burg dhe ndalim për ndryshimin e destinacionit të tokës për 30 vjet.
Edhe pakujdesia në shkaktimin e zjarreve nuk do të falet:
- Shkaktimi nga pakujdesia dënohet me 3–7 vjet burg, dhe në zona të mbrojtura, me 4–7 vjet.
🚗Parkimi në rresht të dytë bëhet vepër penale
Për herë të parë, parkimi në rresht të dytë kur pengon mjete emergjente, autoambulanca, zjarrfikës apo policinë, do të konsiderohet vepër penale.
Projektligji parashikon gjoba dhe deri në 1 vit burgim, varësisht nga pasojat që sjell pengesa për qarkullimin dhe shërbimet publike.
Ky ndryshim synon të rrisë sigurinë rrugore dhe efektivitetin e shërbimeve emergjente, duke pasur efekt parandalues ndaj shkeljeve të përsëritura që rrezikojnë jetën e qytetarëve.
Në pjesën e përafrimit me acquis communautaire, projektligji sjell ndryshime që harmonizojnë Kodin Penal me shtatë direktiva dhe vendime kuadër të BE-së, duke forcuar ndëshkimet për:
- Pastrimin e parave;
- Trafikun e drogës;
- Trafikimin e qenieve njerëzore;
- Abuzimin dhe shfrytëzimin seksual të fëmijëve;
- Veprimtaritë terroriste dhe financimin e tyre.
Në fushën e abuzimit seksual me të mitur, dënimet rriten ndjeshëm:
- Përfshirja në akte seksuale me fëmijë nën 14 vjeç dënohet me 10 deri në 20 vjet burg;
- Për fëmijë 14–18 vjeç, dënimi është 5 deri në 15 vjet burg;
- Kur viktima është në gjendje të veçantë cenueshmërie, minimumi i dënimit rritet deri në 15 vjet.
Sipas Ministrisë së Drejtësisë, këto ndryshime “janë të domosdoshme për të siguruar rrespektimin e ligjit, mbrojtjen e pasurisë publike dhe private, si dhe forcimin e besueshmërisë ndërkombëtare të Shqipërisë në procesin e integrimit evropian.”
